من یک کوچ هستم از خصوصیات بارز کوچ بیطرفی و بینظری و راهنمایی عادلانه، فارغ از پیشداوری فرض کنید در حال تماشای یک مسابقه فوتبال مهم هستید. داور مسابقه سوت میزند و اعلام پنالتی میکند. شما به عنوان یک هوادار پرشور، ممکن است بلافاصله با این تصمیم موافق یا مخالف باشید. اما داور خوب کسی است که تحت تأثیر احساسات قرار نمیگیرد و بر اساس قوانین بازی و عدالت رفتار میکند. بیطرفی و بینظری در زندگی روزمره هم اهمیت زیادی دارد. این ویژگی به معنای توانایی در قضاوت و تصمیمگیری منصفانه و بدون تحت تأثیر قرار گرفتن احساسات، منافع شخصی یا روابط است.
در ادامه این مطلب به این سوالات پاسخ خواهیم داد: بیطرفی و بینظری چه فوایدی برای ما دارد؟ چگونه میتوانیم فردی بیطرف و بینظر باشیم؟ در چه موقعیتهایی بیطرفی و بینظری اهمیت بیشتری پیدا میکند؟ چرا بیطرفی و بینظری مهم است؟ تا به حال شده توی موقعیتی قرار بگیرید که دو نفر از دوستان صمیمیتون با هم بحثشون بشه و ازتون بخوان که قضاوت کنید حق با کدومه؟ یا شاید هم خودتون توی یه موقعیت کاری حساس قرار گرفتید که دو راه پیش روی شما باشه و ندونید کدوم راه درسته. توی همچین شرایطی، داشتنِ مهارتِ بیطرفی و بینظری میتونه به دادتون برسه. بیطرفی یعنی اینکه بتونیم مسائل رو بدونِ پیشداوری و جانبداری بررسی کنیم. فرض کنید مثلا قراره یه لپتاپ جدید بخرید. اگه با تعصبِ بیاندازه طرفدار یه برند خاص باشید، ممکنه معایبِ لپتاپهای برندهای دیگه رو نبینید و در نهایت انتخابِ خوبی نداشته باشید. بیطرفی بهمون کمک میکنه همه جوانبِ موضوع رو در نظر بگیریم و بر اساسِ منطق و استدلال تصمیم بگیریم. بینظر بودن هم یعنی اینکه تحت تأثیرِ احساساتِ لحظهای یا منافعِ شخصیمون قرار نگیریم. مثلا اگه دوستتون از یه رستوران جدید تعریف کنه، لزوما نباید بدونِ اینکه خودتون برید و امتحان کنید، اون رستوران رو عالی بدونید. یا برعکس، اگه با کسی اختلاف نظر دارید، نباید اجازه بدید احساساتِ منفیِ اون موقعیت، باعث بشه که حرفهای منطقیش رو نشنوید. چگونه فردی بیطرف و بینظر باشیم؟ حالا که فهمیدیم بیطرفی و بینظری چه اهمیتی داره، سوال اینه که چطور میتونیم این مهارت رو توی خودمون تقویت کنیم؟ نگران نباشید، راهکارهایی وجود داره که میتونه بهتون کمک کنه: اطلاعاتتون رو بالا ببرید: هر چقدر بیشتر بدونید، راحتتر میتونید مسائل رو از زوایای مختلف بررسی کنید. مثلا اگه قراره راجع به یه موضوع جدید تصمیم بگیرید، قبلش در موردش مطالعه کنید و با دیدگاههای مختلف آشنا بشید. این کار باعث میشه کمتر تحت تأثیرِ اطلاعاتِ ناقص یا شایعات قرار بگیرید. احساساتتون رو مدیریت کنید: قضاوت کردن تحت تأثیرِ عصبانیت، ناراحتی یا هیجان میتونه باعث بشه تصمیماتِ اشتباهی بگیرید. پس قبل از اینکه نظر نهاییتون رو اعلام کنید، یه نفس عمیق بکشید و بذارید آروم بشید. به دنبال نقاط مشترک باشید: توی خیلی از مواقع، اختلاف نظرها به خاطرِ سوتفاهم یا نگاه کردن از یه زاویه خاص به وجود میان. سعی کنید با طرف مقابل صحبت کنید و به دنبال نقاط مشترک باشید. شاید با کمی همدلی بتونید مسائل رو بهتر حل کنید. از اشتباه کردن نترسید: هیچکس کامل نیست و همه ما ممکنه اشتباه کنیم. اگه متوجه شدید که قضاوتتون اشتباه بوده، معطل نکنید و اون رو اصلاح کنید. آدم بیطرف کسی نیست که هیچوقت اشتباه نمیکنه، بلکه کسیه که حاضرِ اشتباهش رو بپذیره و تصمیمش رو بر اساس منطق و عدالت اصلاح کنه. در چه موقعیتهایی بیطرفی و بینظری اهمیت بیشتری پیدا میکند؟ بیطرفی و بینظری در تمامِ موقعیتهای زندگی میتونه مفید باشه، اما توی بعضی از شرایط اهمیتش دوچندان میشه. مثلا: محیط کاری: تصور کنید توی یه تیم کاری هستید که قراره یه پروژه رو با هم انجام بدید. اگه هر کسی فقط به دنبالِ ایدههای خودش باشه و نظرات بقیه رو قبول نکنه، ممکنه کل پروژه با شکست مواجه بشه. برای همین، لازمه که بتونید با همکاراتون همکاریِ مؤثر داشته باشید، به حرفهای هم گوش کنید و با بیطرفی راجع به راهحلهای مختلف بحث کنید. زندگی زناشویی: توی زندگی مشترک هم اختلاف نظر وجود داره و طبیعیه. اما اگه زن و شوهر نتونن با بیطرفی و منطق با هم صحبت کنن و به دنبالِ راهحلهای میانه باشن، ممکنه مشکلاتِ کوچیک، کمکم بزرگتر بشن. بیطرفی به زوجها کمک میکنه که احساساتشون رو کنترل کنن و با همدلی بیشتری به حرفهای هم گوش بدن. قضاوت در مورد دیگران: همه ما توی زندگی روزمره با آدمهای مختلفی برخورد میکنیم. خیلی وقتها ممکنه راجع به کسی بر اساسِ ظاهر یا حرفهای دیگران قضاوت کنیم. اما این کار درستی نیست. اگه میخوایم آدم منصف و بیطرفی باشیم، لازمه که دیگران رو هم با دیدِ بازتری ببینیم و قبل از قضاوت کردن، اونها رو بهتر بشناسیم. جمعبندی بیطرفی و بینظری یه مهارتِ مهمه که میتونه توی داشتنِ روابط سالم، تصمیمگیریهای درست و زندگیِ موفق بهمون کمک کنه. همونطور که توی این مقاله گفتیم، بیطرفی یعنی اینکه بتونیم مسائل رو بدونِ پیشداوری و جانبداری بررسی کنیم و بینظر بودن هم یعنی اینکه تحت تأثیرِ احساساتِ لحظهای یا منافعِ شخصیمون قرار نگیریم. با به کار بستنِ راهکارهایی مثل بالا بردنِ اطلاعات، مدیریتِ احساسات، پیدا کردنِ نقاط مشترک و نترسیدن از اشتباه کردن، میتونیم کمکم فردی بیطرف و بینظر بشیم. یادتون باشه، بیطرفی به معنایِ بیاحساس بودن نیست. ما میتونیم احساسات داشته باشیم اما اجازه ندیم که احساسات، قضاوتها و تصمیماتمون رو تحت تأثیر قرار بدن. در نهایت، با تمرین و تلاش میتونیم بیطرفی و بینظری رو به یه عادت تبدیل کنیم و شاهدِ تأثیر مثبتِ اون توی زندگی شخصی و اجتماعیمون باشیم. نگارنده: محمد مهدی منافی کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک-کوچ توسعه فردی و کسب و کار-کوچ تخصصی فروش
|